Duitslandweb logo Duitslandweb

Waarom Prinz Reuß geen echte prins is

Achtergrond - 9 december 2022 - Auteur: Lynn Stroo

Heinrich XIII. Prinz Reuß; deze naam dook woensdag overal op in het nieuws. Hij werd samen met 24 anderen gearresteerd omdat hij plannen zou hebben om een staatsgreep in Duitsland te plegen. Wanneer dat zou lukken, zou Heinrich XIII. Prinz Reuß het hoofd worden van de nieuwe machtsorde. Zijn ‘prins’-titel baarde opzien. Waar staat die voor in de republiek Duitsland?

Waarom Prinz Reuß geen echte prins is
© Onbekend/Wikimedia
Oude postkaart van het jachtslot van Heinrich XIII. Prinz Reuß.

Heinrich XIII. Prinz Reuß (71) is een nazaat van het Duitse vorstenhuis Reuß, dat ooit regeerde over enkele staatjes in de huidige oostelijke deelstaat Thüringen. Alle mannelijke leden van de wijdvertakte familie dragen de naam Heinrich, gevolgd door een nummer. Iedere eeuwwisseling begint de nummering opnieuw.

De Duitse geschiedenis is rijk aan dit soort invloedrijke adellijke families. Denk bijvoorbeeld aan de belangrijkste, de familie Hohenzollern, die negen Pruisische koningen en drie keizers voortbracht, waaronder de laatste Duitse keizer Wilhelm II (1859-1941). Inmiddels heeft de adel al meer dan honderd jaar geen macht meer. Toch telt Duitsland ongeveer 80.000 ‘edelen’; leden uit oude, adellijke families, meldde de belangenorganisatie Vereinigung der Deutschen Adelsverbände (VdDA) in 2019. 

Nadat het Duitse keizerrijk in 1918 de Eerste Wereldoorlog had verloren, vluchtte keizer Wilhelm II naar Nederland. De Duitse monarchie was daarmee ten einde. In de nieuwe grondwet van de Weimarrepubliek werd in 1919 de adelstand afgeschaft. De adel verloor daarmee zijn privileges en macht. Sommige families raakten ook hun bezittingen kwijt. De adellijke titels ‘Prinz’, ‘Graf’ en ‘Fürst’ mochten nog wel worden gebruikt, maar alleen als onderdeel van een burgerlijke achternaam, niet als titel. Ook het woordje ‘von’ duidt erop dat iemand uit een adellijke familie stamt. 

In Nederland denken we bij ‘vorst’ en 'prins' vooral aan posities binnen het koninghuis. In de republiek Duitsland ligt dat anders, legde ook Alexander Fürst zu Schaumburg-Lippe in 2019 uit in een interview met de regionale omroep WDR. Hij is een nazaat van een vermogende, adellijke familie. “Een ‘Fürst’ is, in tegenstelling tot wat sommige mensen denken, geen monarch. Een vorst is het hoofd van een vorstelijke familie.” Ook ‘Prinz’ heeft tegenwoordig niets meer met monarchie te maken.

Heinrich Reuß een prins noemen is dus eigenlijk niet correct, Prinz is slechts een deel van zijn achternaam. Families kiezen onderling zelf welke oud-adellijke aanduidingen ze willen toevoegen aan hun naam. Het huidige hoofd van de familie Hohenzollern heet bijvoorbeeld Friedrich Ferdinand Prinz von Preußen, de man die in opspraak raakte doordat hij al jaren met de staat strijdt over teruggave van kastelen, geld en kunst. 

Hoewel Duitsland in juridische zin dus geen adelstand meer heeft, zijn de nazaten hiervan nog wel vaak vermogend. Dat geldt ook voor de gearresteerde Heinrich XIII. Prinz Reuß. Hij bezit een jachtslot in het Thüringse Bad Lobenstein, waar volgens Duitse media leden van de Reichsbürger-beweging zouden zijn samengekomen om de plannen voor een staatsgreep te smeden. Hij komt er sinds enkele jaren openlijk voor uit dat hij de Rijksburgerbeweging aanhangt. Ook deed hij eerder antisemitische uitlatingen. Der Spiegel meldt dat Reuß na de Duitse hereniging in 1990 talrijke rechtszaken voerde om onteigend familiebezit terug te krijgen, met beperkt succes.

Zijn familie, het oude vorstenhuis Reuß, distantieerde zich overigens afgelopen zomer al van Heinrich XIII. Hij zou volgens Fürst Heinrich XIV., familiehoofd van het ‘Haus Reuß’, een ‘verwarde man’ zijn die in complottheorieën gelooft, meldde de MDR in augustus. Afgelopen donderdag reageerde Fürst Heinrich XIV. met: “Dit is catastrofaal voor onze familie. We waren 850 jaar lang een tolerant en ‘Weltoffenes’ vorstenhuis in Oost-Thüringen.” 

Reacties

Renatus S. Hamelers - 22 december 2022 18:21

Over het feit dat leden van Duitse adel geheuld zouden hebben met Hitler Duitsland lijkt mij niet relevant . Zoals de heer Koelewijn schrijft in zijn reactie, zou het overgrote deel van bv. de Bondsdagleden en hun familieleden uitvergroot worden, er zeker het merendeel er op aangesproken kunnen worden. Edoch deze zijn na de tweede wereldoorlog onder Adenauer direct aan de slag gegaan zonder enige verdenkingen van heulen met de Nazi partij. Ook de adel heeft recht op teruggave van hun bezittingen

Reageer
Henk Koelewijn - 17 december 2022 15:45

Het is toch uiterst dubieus dat je hier op de website publiceert:
Het huidige hoofd van de familie Hohenzollern heet bijvoorbeeld Friedrich Ferdinand Prinz von Preußen, de man die in opspraak raakte doordat hij al jaren met de staat strijdt over teruggave van kastelen, geld en kunst.
Deze zaken krijgen ze niet terug, omdat ze met de Nazi's geheuld zouden hebben. Als je alle Bondsdagleden hun families onder een vergrootglas legt, dan zal 90% afvallen die Nazi's gesteund hebben. Goedkoop artikel

Reageer
Bas Roeling - 15 december 2022 12:42

Heinrich XIII is wel degelijk een Prins. Het misverstand ontstaat doordat adeldom en adelstand worden beschouwd als synoniemen. Adeldom is het bezit van een rang binnen de adel, adelstand is de stand der edelen in tegenstelling tot andere maatschappelijke standen. In de nieuwe grondwet van 1919 werd alleen de adelstand opgeheven omdat elke Duitser voor de wet gelijk was. Adeldom is nooit opgeheven en binnen de adel heeft Heinrich XIII de rang van prins, hoe spijtig dat in dit geval ook mag zijn.

Reageer
Nils - 9 december 2022 20:05

Dat hem een Prins, Vorst, Prinz of Fürst noemen niet correct is klopt, het is inderdaad alleen deel van zijn achternaam. Maar de betekenissen van "Prinz" en "Fürst" die hier beschreven worden, bestaan in het Nederlands ook gewoon hoor. "Prins" en "Vorst" zijn in het Nederlands helemaal niet onlosmakelijk aan het koningshuis verbonden. Zelfs de titel "Prins van Oranje" komt van het prinsdom Oranje.

Reageer
Lynn Stroo Nils - 12 december 2022 09:52

Dank u wel voor uw reactie. Bedoeld werd het verschil tussen de huidige republiek Duitsland en de monarchie in Nederland. We hebben het iets aangepast. Groet, Lynn (redactie)

Aangepast op 2022-12-12 10:37:37

Maximaal 500 tekens toegestaan

Lees meer over 'Maatschappij':

Dansverbod Goede Vrijdag: verplichte ingetogenheid

Dansverbod Goede Vrijdag: verplichte ingetogenheid

In Duitsland mag op Goede Vrijdag niet worden gefeest. Het 'Tanzverbot' is omstreden.


Lees meer

Midden in Düsseldorf ligt een klein stukje Japan

Midden in Düsseldorf ligt een klein stukje Japan

Na de Tweede Wereldoorlog kwamen veel Japanners voor werk naar Düsseldorf en dat is goed zichtbaar in de stad.


Lees meer

Duitsland legaliseert gebruik van cannabis

Duitsland legaliseert gebruik van cannabis

Wiet roken wordt voor volwassenen legaal in Duitsland. Vanaf 1 april is bezit en gebruik van cannabis niet langer strafbaar, al zijn er veel voorwaarden.


Lees meer

Protest in het bos: Grünheide verzet zich tegen Tesla

Protest in het bos: Grünheide verzet zich tegen Tesla

De Tesla-fabriek bij Berlijn is na een aanslag tijdelijk dicht. De Gigafactory roept al langer weerstand op. Activisten distantiëren zich van het geweld.


Lees meer


top
Op deze site worden cookies gebruikt, wilt u hiermee akkoord gaan?
Accepteer Weiger