Vooruitblik Duitsland in 2015

Herdenkingen

Duitsland herdenkt in 2015 het einde van de Tweede Wereldoorlog, 70 jaar geleden. Veel musea en herdenkingsoorden besteden aandacht aan de bevrijding van het nationaal-socialisme, die in Duitsland op 8 mei wordt herdacht. In Berlijn zijn in het Deutsches Historisches Museum en het Topographie des Terrors speciale tentoonstellingen.

De tweede grote herdenking is op 3 oktober, als Duitsland de 25e verjaardag van de eenwording viert. De officiële festiviteiten vinden in Frankfurt am Main plaats, in aanwezigheid van president Gauck, kanselier Merkel, het voltallige kabinet en de minister-presidenten van alle deelstaten. Ook worden internationale gasten verwacht.

Leipzig bestaat 1000 jaar en viert dat uitgebreid. Dresden viert het 10-jarig jubileum van de herbouwde Frauenkirche, die bij het bombardement op de stad op 13 februari 1945 werd vernietigd.

Op 12 mei is het 50 jaar geleden dat Duitsland en Israël bilaterale politieke relaties aangingen. De Israëlische president Rivlin komt daarom in mei op staatsbezoek naar Berlijn. Voor dit jubileum is een speciale website gemaakt.

Minimumloon

Sinds 1 januari geldt in Duitsland een algemeen wettelijk minimumloon van €8,50 per uur. Uitzonderingen gelden voorlopig nog voor jongeren, langdurig werklozen en seizoenswerkers.

NSU-proces

Op 12 januari gaat het NSU-proces tegen de verdachten in de neonazi-terreurzaak verder, dat in 2013 begon. De neonazi-terreurcel Nationalsozialistischer Untergrund wordt verantwoordelijk gehouden voor de moord op negen allochtone middenstanders en een politieagente en verschillende aanslagen en overvallen. De ontdekking van de NSU leidde in 2011 tot grote verontwaardiging en onrust in de Duitse samenleving en leidde tot hervormingen bij de Duitse opsporingsdiensten, waar grote fouten bleken te zijn gemaakt in het onderzoek naar de NSU.

Deelstaatverkiezingen

Dit jaar vinden twee deelstaatverkiezingen plaats: in de deelstaten Hamburg en Bremen. In Hamburg regeert de SPD nu alleen. De vraag is of ze de absolute meerderheid na de verkiezingen van 21 februari houdt. Bremen mag 10 mei naar de stembus. Daar regeren SPD en Grünen samen.

Koningspaar naar Noord-Duitsland

Koning Willem-Alexander en koningin Máxima brengen op 19 en 20 maart een werkbezoek aan Sleeswijk-Holstein en Hamburg, samen met minister Ploumen die een tweedaagse handelsmissie aan de Noord-Duitse deelstaten leidt. Het bezoek moet de samenwerking op het gebied van energie en life sciences bevorderen.

G7-top

Op 7 en 8 juni van dit jaar organiseert Duitsland een grote G7-top in Schloss Elmau in Beieren. Daar spreken de regeringsleiders van de zeven belangrijke industrielanden - Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Italië, Japan, de Verenigde Staten en Canada - over economie, buitenlandse zaken, veiligheid en milieu. Rusland maakt sinds de inlijving van de Krim geen deel meer uit van het overleg (daarvoor G8). Duitsland is sinds juni 2014 voorzitter van de G7.

Nieuwe euthanasiewet

In het najaar wil de Bondsdag een nieuwe euthanasiewet invoeren. Nu is alleen passieve euthanasie toegestaan. De vraag is of ook hulp bij zelfdoding mogelijk moet worden gemaakt. Daarover vinden dit jaar meerdere debatten plaats in het parlement. Het onderwerp ligt in Duitsland extra gevoelig vanwege de moord op honderdduizenden gehandicapten en geesteszieken door de nationaal-socialisten. Daarom gebruiken Duitsers ook niet het woord euthanasie, maar spreken van Sterbehilfe.

Vrijhandelsverdag TTIP

Kanselier Merkel wil dit jaar nog de onderhandelingen afronden voor het vrijhandelsverdrag TTIP tussen Europa en de Verenigde Staten. Dat zei ze begin januari bij een bezoek aan de Britse premier Cameron. In Duitsland zijn veel tegenstanders van het verdrag. Zij vrezen dat het ten koste gaat van Europese normen en dat grote bedrijven door TTIP nationale wetgeving makkelijker kunnen omzeilen.

Energiewende

De Energiewende, de overgang naar duurzame energie die Duitsland in 2011 inzette, zal de Duitse minister van Economie en Energie Sigmar Gabriel (SPD) ook in 2015 de nodige hoofdbrekens bezorgen. Hoewel Duitsland enorme sprongen maakt bij het gebruik van duurzame energie - 28 procent van de energie in Duitsland in 2014 was afkomstig uit duurzame bronnen - pakt de Energiewende veel duurder uit dan gepland. Eén van de problemen is het transport. Zo ligt de minister in de clinch met Beieren over de aanleg van hoogspanningskabels. Met minister van Milieu Hendricks (SPD) is onenigheid over het gebruik van schaliegas.

Tol

Duitsland wil in 2016 tol op de snelwegen invoeren. Het kabinet stemde in december 2014 in met de plannen van minister Dobrindt (CSU) van Verkeer. Maar het laatste woord is er nog niet over gezegd. Zo vindt de Europese Unie dat de wet indruist tegen Europees recht, omdat Duitse automobilisten voor de tol worden gecompenseerd met de wegenbelasting en buitenlandse automobilisten niet. Ook coalitiepartij SPD ziet nog veel problemen die moeten worden opgelost om de Maut door de Bondsdag te krijgen.

Wat ook nog speelt

Andere onderwerpen waar Duitsland het in 2015 over zal hebben zijn de problemen rond de luchthaven Berlijn, het NSA-afluisterschandaal en de vraag naar de Duitse betrokkenheid daarbij, industrie 4.0, de gebreken in de infrastructuur, de Digitale Agenda van de Bondsregering, de islam-kritische beweging Pegida en de eurosceptische AfD.